امت‌های جنیان (قرآن)جنیان، دارای امتها و گروههای متعدد هستند، که گروهی از آنها صالح و گروهی ستمگر هستند. ۱ - گروههای متعددجنیان، دارای امتها و گروههای متعدد هستند. قال ادخلوا فی امم قد خلت من قبلکم من الجن والانس فی النار کلما دخلت امة لعنت اختها حتی اذا ادارکوا فیها جمیعـا قالت اخرهم لاولـهم ربنا هـؤلاء اضلونا... قال لکل ضعف ولـکن لا تعلمون. «(خداوند به آنها) می گوید: «در صف گروههای مشابه خود از جن و انس در آتش وارد شوید! » هر زمان که گروهی وارد می شوند، گروه دیگر را لعن می کنند تا همگی با ذلت در آن قرار گیرند. (در این هنگام) گروه پیروان درباره پیشوایان خود می گویند: «خداوندا! اینها بودند که ما را گمراه ساختند پس کیفر آنها را از آتش دو برابر کن! (کیفری برای گمراهیشان، و کیفری بخاطر گمراه ساختن ما.)» می فرماید: «برای هر کدام (از شما) عذاب مضاعف است ولی نمی دانید! (چرا که پیروان اگر گرد پیشوایان گمراه را نگرفته بودند، قدرتی بر اغوای مردم نداشتند.)» وقیضنا لهم قرناء فزینوا لهم ما بین ایدیهم وما خلفهم وحق علیهم القول فی امم قد خلت من قبلهم من الجن والانس انهم کانوا خـسرین. «ما برای آنها همنشینانی (زشت سیرت) قرار دادیم که زشتیها را از پیش رو و پشت سر آنها در نظرشان جلوه دادند و فرمان الهی درباره آنان تحقق یافت و به سرنوشت اقوام گمراهی از جن و انس که قبل از آنها بودند گرفتار شدند آنها مسلما زیانکار بودند!» اولـئک الذین حق علیهم القول فی امم قد خلت من قبلهم من الجن والانس انهم کانوا خـسرین. «آنها کسانی هستند که فرمان عذاب درباره آنان همراه اقوام (کافری) که پیش از آنان از جن و انس بودند مسلم شده، چرا که همگی زیانکار بودند!» قل اوحی الی انه استمع نفر من الجن فقالوا انا سمعنا قرءانـا عجبـا• وانا منا الصــلحون ومنا دون ذلک کنا طرائق قددا• وانا منا المسلمون ومنا القـسطون فمن اسلم فاولـئک تحروا رشدا. «بگو: به من وحی شده است که جمعی از جن به سخنانم گوش فرا داده اند، سپس گفته اند: «ما قرآن عجیبی شنیده ایم. • .... . • و اینکه در میان ما، افرادی صالح و افرادی غیر صالحند و ما گروههای متفاوتی هستیم. • .... . • و اینکه گروهی از ما مسلمان و گروهی ظالمند هر کس اسلام را اختیار کند راه راست را برگزیده است.» ۲ - گروههایی صالح و ستمگرجنیان، دارای گروههایی صالح و گروههایی ستمگر هستند. قل اوحی الی انه استمع نفر من الجن فقالوا انا سمعنا قرءانـا عجبـا• وانا منا الصــلحون ومنا دون ذلک کنا طرائق قددا• وانا منا المسلمون ومنا القـسطون فمن اسلم فاولـئک تحروا رشدا. «بگو: به من وحی شده است که جمعی از جن به سخنانم گوش فرا داده اند، سپس گفته اند: «ما قرآن عجیبی شنیده ایم. • .... . • و اینکه در میان ما، افرادی صالح و افرادی غیر صالحند و ما گروههای متفاوتی هستیم. • .... . • و اینکه گروهی از ما مسلمان و گروهی ظالمند هر کس اسلام را اختیار کند راه راست را برگزیده است.» ۲.۱ - توضیح آیه"و انا منا الصالحون و منا دون ذلک کنا طرائق قددا" کلمه "صلاح" به معنای شایستگی است، در مقابل کلمه "طلاح" که به معنای ناشایستگی است، و مراد از "دون ذلک"- به طوری که گفته شده- رتبه‌ای پایین تر و نزدیک به رتبه صالحان است. و لیکن آنچه به نظر ما ظهور دارد این است که: کلمه "دون" به معنای غیر است، خواسته اند بگویند: بعضی از ما صالحند، و بعضی دیگر غیر صالح. مؤید این ظهور جمله بعد است که می فرماید: "کنا طرائق قددا"، ما دارای مسلک‌های متفرق بودیم، و این عبارت بر تفرقه و تشتت دلالت دارد. و کلمه "طرائق" جمع طریقه است که به معنای روش‌هایی است که مورد عمل واقع شده باشد، و کلمه "قدد" جمع "قده" است، که از مصدر "قد" و به معنای قطعه است، و اگر طرائق را به وصف قدد توصیف کرد، به این مناسبت بود که هر یک از آن طریقه ها مقطوع از طریقه دیگر است، و سالک خود را به هدفی غیر هدف دیگری می رساند، آن مفسری هم که کلمه "قدد" را به راههای متفرق تفسیر کرده برگشت کلامش به همین معنا است. ۲.۲ - گروه حق و باطل"و انا منا المسلمون و منا القاسطون فمن اسلم فاولئک تحروا رشدا" مراد از کلمه "مسلمون" این است که ما تسلیم امر خداییم، پس "مسلمون" کسانیند که امر را تسلیم خدا کردند، و در هر چه بخواهد و دستور دهد مطیع او هستند. و مراد از کلمه "قاسطون" مایلین به سوی باطل است، در مجمع البیان گفته که "قاسط" به معنای عدول کننده از حق است، بر خلاف کلمه "مقسط" که به معنای عدول کننده به سوی حق است. و معنای آیه این است که: ما گروه جنیان به دو طایفه تقسیم می شویم: یک طایفه آنهایی که تسلیم امر خدا و مطیع او هستند، و طایفه دیگر کسانی که از تسلیم شدن برای امر خدا با اینکه حق است عدول کرده و منحرف شده اند. ۲.۳ - مسلم مقابل ظالمقابل توجه اینکه در این آیات، "مسلم" در مقابل "ظالم" قرار گرفته، اشاره به اینکه چیزی که انسان را از ظلم باز می دارد، همان ایمان است، و گرنه یک فرد بی ایمان به هر حال آلوده ظلم و ستم خواهد شد، و در ضمن نشان می دهد که مؤمن واقعی کسی است که هرگز آلوده به ظلم و ستمی نشود، چنان که در حدیثی از پیامبر اکرم صمی خوانیم المؤمن من آمنه الناس علی انفسهم و اموالهم: "مؤمن کسی است که مردم بر جان و مال خود از ناحیه او در امان باشند. ۳ - پانویس۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۴، ص۲۵۰، برگرفته از مقاله «امت‌های جنیان». مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۹، ص۵۳۵، برگرفته از مقاله «امت‌های جنیان». |